17 grudnia 2022 roku w Pradze w Pałacu Žofín o godzinie 19:30 odbędzie się koncert będący przedłużeniem tegorocznej edycji Festiwalu Eufonie. W stolicy Czech usłyszymy utwory kompozytorów z krajów Grupy Wyszehradzkiej w wykonaniu polskiej orkiestry AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia. Jako solistka wystąpi pianistka Aleksandra Świgut – laureatka II nagrody na I Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim na instrumentach historycznych w Warszawie.
PROGRAM KONCERTU:
Béla Bartók – Rumuńskie Tańce Ludowe na orkiestrę smyczkową Sz.68
Antonin Dvořak – Walc z Serenady na smyczki E-dur Op. 22
Ilja Zeljenka – Musica Slovaca
Wojciech Kilar – Orawa
***
Fryderyk Chopin – Koncert fortepianowy e-moll
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Inspirująca.
Specyficzne, górzysto-wyżynne położenie wokół Karpat krajów Grupy Wyszehradzkiej sprawiło, że wielu twórców inspirowało się muzyką mieszkańców regionów górskich. W tym nurcie działali m.in. urodzeni w 1932 roku Wojciech Kilar i Ilja Zeljenka. W Orawie narracja rozwija się organicznie z wyjściowego, powtarzanego motywu. Muzyka stopniowo wzbiera niczym rzeka przepływająca przez region na granicy Polski i Słowacji, który nadał tytuł utworowi. Wszystko dąży do ekspresyjnej kulminacji, przypieczętowanej zbiorowym „Hej!”. Nieco mniej gwałtowna jest za to Musica Slovaca Zeljenki, będąca opracowaniem zaczerpniętych z rodzimego folkloru melodii w formie zwięzłej suity. Ujmuje rytmiczną zadziornością, skontrowaną pieśnią solowych skrzypiec.
Można przypuszczać, że jedną z inspiracji Słowaka były utwory Béli Bartóka – jednego z największych kompozytorów ubiegłego stulecia, a przy okazji etnografa, badacza ludowej muzyki Węgier i krajów sąsiedzkich, który zapoczątkował nowe podejście do twórczości tradycyjnej. Rumuńskie Tańce Ludowe, sześcioczęściowa kompozycja z 1915 roku, pomyślana jest jako ciągłe przyspieszanie aż do brawurowego zakończenia.
Muzykę XX wieku dopełnią dzieła romantyczne. Walc z Serenady na smyczki op. 22 Dworzaka zachowuje charakter tego tańca, jednak pełne zadumy melodie, zwłaszcza ze środkowego tria, zdradzają słowiańskość kompozytora. Napisana w 1875 roku na fali docenienia kompozytora w kręgu wiedeńskim, m.in. przez Johannesa Brahmsa, Serenada pozostaje zresztą jednym z jego najpopularniejszych dzieł.
Wieńczący wieczór Koncert fortepianowy e-moll op. 11 pozwolił w pełni zabłysnąć geniuszowi młodego Chopina. Umiejętnie łączy się w nim wirtuozeria wczesnoromantycznego stylu brillant z wylewną kantyleną. Karkołomne pochody nie są tu czystą igraszką, a podporządkowane są ekspresji, choćby tchnącej ludową zadzierzystością w finałowym krakowiaku.
Koncert realizowany jest przez Narodowe Centrum Kultury.
[Bartosz Witkowski]